Veel patiënten slapen slecht en te kort in het ziekenhuis. Dat komt vaak door lichamelijke klachten, pijn en stress, maar nog vaker door de omgeving. Licht, geluid van apparatuur, andere mensen op de kamer en nachtelijke routinecontroles verstoren de rust. Dat stelde Eva van den Ende in 2022 al vast in haar promotieonderzoek, waarvoor 2.000 patiënten in 39 ziekenhuizen zijn geïnterviewd.

Slaap is heel belangrijk voor het herstel en dus zocht Amsterdam UMC naar oplossingen. Er werden twee studies opgezet om de slaap te verbeteren. “We gaven patiënten boekjes met slaaptips. De verpleegkundigen kregen les over het belang van slaap en slaaphygiëne”, vertelt onderzoeker Carlijn de Gans. “Een belangrijke verandering was dat de ochtendcontroles niet langer in de nacht- maar in de dagdienst werden gedaan, zodat patiënten langer konden slapen. Voor de avond introduceerden we een ‘slaapronde’. Verpleegkundigen verwisselden dan alvast de infuuszakken en vroegen wat de patiënt nog nodig had - denk aan een andere slaaphouding, een extra kussen, een oogmasker of oordopjes, warme sokken of een kop thee.” Allemaal vrij eenvoudige aanpassingen dus, maar ze hadden wél een groot effect. Uit de studie van Van den Ende bleek dat patiënten met deze interventies gemiddeld 40 minuten langer sliepen. Uit het onderzoek van De Gans op niet-chirurgische afdelingen bleek dat ook de kwaliteit van de slaap beter was. Het heeft de ogen geopend, zeggen de onderzoekers: “Een groot deel van deze aanpassingen is op de afdelingen blijvend ingevoerd”.